NATO ölkələrinin müdafiə nazirləri Brüsseldə Rusiya tərəfindən potensial aqressiyanın qarşısının alınması barədə yeni planı razılaşdıracaqlar.

Axar.az xəbər verir ki, bu məlumatı “Röyters” agentliyi öz mənbələrinə istinadən yayıb.

Məlumata görə, mümkün strategiyanın detalları hələlik bəlli deyil. Yeni strategiya Baltik və Qara dəniz regionlarında eyni anda nüvə silahı, kiberhücum və kosmik sistemlərin tətbiqi ilə hücuma qarşı hazırlığı nəzərdə tutub.

Qeyd edək ki, NATO müdafiə nazirlərinin görüşü 21-22 oktyabrda keçiriləcək.

Cənubi Asiya Regional Əməkdaşlıq Birliyinin gələcəyi

Hindistanın tanınmış eksperti Məhəmməd Pərviz Bilgrami Avrasiya.net-ə “Taliban”ın Əfqanıstanda hakimiyyətə gəlişindən sonra Cənubi Asiyada regional siyasi vəziyyəti proqnozlaşdırıb. O, həmçinin Hindistan və Pakistanın regional siyasətinə də toxunub. Ekspert daha çox Cənubi Asiya Regional Əməkdaşlıq Birliyinin (SAARC) taleyi ilə bağlı ehtimasllar üzərində dayanıb.

Bilgrami deyib ki, Əfqanıstanda yeni “Taliban” hökumətinin beynəlxalq səviyyədə tanınması ilə bağlı qeyri -müəyyənlik fonunda, Cənubi Asiya Regional Əməkdaşlıq Birliyinin (SAARC) taleyi ilə bağlı suallar ortaya çıxdı. Funksional olmayan Cənubi Asiya təşkilatının gələcəyi əsasən Əfqanıstanın götürdüyü istiqamətdən asılı olacaq. Ancaq Hindistan və Pakistan arasındakı və bölgədəki beynəlxalq rəqabət nəzərə alınmaqla, SAARC-nin proqnozları ümidverici görünmür.

Ekspert qeyd edib ki, SAARC 1,8 milyarda yaxın insanın təmsil olunduğu dünyanın ən nüfuzlu regional qrupudur. Bununla birlikdə, yoxsulluqdan və inkişafdan əziyyət çəkən Cənubi Asiya kütlələri, SAARC-ın məqsədləri və aktuallığı barədə çox vaxt məlumatlı deyillər. Təşkilat 1985-ci ildə Banqladeşin o vaxtkı prezidenti Ziaur Rahmanın təşəbbüsü ilə qurulub - Hindistan, Pakistan, Şri Lanka, Nepal, Butan, Maldivlər, Banqladeş və Əfqanıstandan ibarətdir. Əfqanıstan 2007-ci ildə SAARC-a səkkizinci üzv olaraq qəbul edildikdən sonra, təhsil, səhiyyə və davamlı inkişaf sahələrində qurumun müxtəlif tərəfdaşlıq layihələrində təmsil olunmuşdur.

Qrupun üzvləri regional inteqrasiya və qarşılıqlı iqtisadi inkişaf üçün ciddi potensial görürlər, lakin davamlı Hindistan-Pakistan gərginliyi SAARC-ı əngəlləyir. SAARC-in 18-ci və sonuncu zirvəsi 2014-cü ildə Nepalın paytaxtı Katmanduda keçirildi. İslamabadda keçirilməli olan növbəti zirvə 2016-cı ildə Hindistanın idarə etdiyi Kəşmirin Pəncab əyalətindəki Pathankot və Uridə edilən terror hücumlarından sonra təxirə salındı. Dehli İslamabaddakı hücumları günahlandırdı:

“Pakistan son yeddi il ərzində SAARC zirvəsinə ev sahibliyi etmək cəhdlərində müvəffəqiyyətli olmadı, çünki Banqladeş, Butan və ABŞ-ın Əfqanıstanın əvvəlki hökuməti Hindistanın zirvədən çəkinmək qərarını izlədi. SAARC-in ən böyük üzvlərindən ikisi arasında daimi hərbi qarşıdurma təhlükəsi ilə regional assosasiyanın gələcəyini düşünməyə dəyər. Kabildəki dost bir hökumət, İslamabadın regional işlərdə daha çox önəm verməsi, o cümlədən indi SAARC-in başına gələnləri daha çox söyləməsi Pakistanın xeyrinə dəyişdi.

SAARC Nizamnaməsi, üzv ölkələri dəvət etmənin məsuliyyətinin hazırda Pakistana məxsus olan ev sahibinin üzərinə düşdüyünü nəzərdə tutur. İslamabadın Hindistanın regional rolunu azaltmaq üçün Çini SAARC-ın işlərinə cəlb etməyə çalışması mümkündür. Bu cəhdlər uğur qazanarsa, Çin Cənubi Asiyada Hindistana daha böyük rəqib olaraq ortaya çıxacaq”.

Əfqanıstan, 2007-ci ildə Həmid Kərzainin prezident olduğu dövrdə SAARC-a səkkizinci üzv olaraq qəbul edildi. Əfqanıstanın üzvlüyü üçün lobbiçilik edən Hindistan indi geriyə baxanda ağıllı bir addım atıb, atmadığını düşünməlidir. Hindistan o vaxt Əfqanıstanın SAARC-ə qəbulunun Cənubi Asiyanın regional kimliyini tamamlayacağını iddia etdi, baxmayaraq ki, Əfqanıstanın Cənubi Asiya ilə müqayisədə Orta Asiya ilə daha çox ortaqlığı var.

Bilgrami deyib ki, 36 il əvvəl yarandığı gündən etibarən SAARC çoxşaxəli qurumlar, əlaqələr və mexanizmlər şəbəkəsi inkişaf etdirdi. Əfqanıstanın SAARC-dəki nümayəndəliyi ilə bağlı sual qaçılmaz olaraq gec-tez ortaya çıxacaq və Hindistanda “Taliban” tərəfindən idarə olunan Kabilə regional qurumda yer verilməsi ilə bağlı narahatlıqlar var. Hindistanın əsas problemi, hər zaman olduğu kimi, çox güman ki, “Taliban” rəhbərliyini növbəti SAARC zirvəsinə dəvət edəcək Pakistandan gələcək. Bu mövzuda böyük bir fikir ayrılığı hətta SAARC-ın dağılmasına səbəb ola bilər.
Bu qarışıqlıq, Əfqanıstanı kimin təmsil etməli olduğuna dair fikir ayrılığı səbəbindən BMT Baş Assambleyasının 76 -cı sessiyası çərçivəsində SAARC xarici işlər nazirlərinin toplantısının ləğv edilməsindən görünür. Pakistan əvvəlki Əşrəf Qani rejiminin Əfqanıstanın BMT daimi nümayəndəsinin iştirakına qarşı idi və bildirilirdi ki, Əfqanıstan ya “Taliban” nümayəndələri ilə təmsil olunsun, ya da ölkənin kürsüsü boş saxlanılsın. Hindistan digər üzv ölkələrlə birlikdə Pakistanın hərəkətinə qarşı çıxdı:

“Hindistanla Pakistanın “Taliban”la üz-üzə gəlməsindən başqa, digər Cənubi Asiya ölkələri Əfqanıstanın yeni reallıqlarından təsirlənməyəcək. Hazırda Banqladeş, Şri Lanka, Nepal, Butan və Maldiv adaları hamısı "gözlə, gözlə" münasibətini qəbul ediblər.
Onların qərarları əsasən regional və regiondankənar faktorlara əsaslanacaq. “Bir kəmər və bir yol təşəbbüsü” (BRI) vasitəsi ilə bu Cənubi Asiya ölkələrində Çin girişləri, ABŞ-ın daha böyük Hind-Sakit okean strategiyasında kiçik Cənubi Asiya dövlətlərinin artan əhəmiyyəti və Hindistanın bölgədəki mövqeyi, “Taliban”ı tanımaq siyasətini təyin edən faktorlar olacaq. Müsəlmanların çoxluq təşkil etdiyi Banqladeş və Maldiv adalarında mühafizəkar əhali seqmentlərini əhatə edən daxili siyasi təzyiqlər də Əfqanıstanla bağlı qərarlarına təsir edə bilər.
SAARC fəaliyyətini dayandırarsa, heç kim göz yaşı tökməyəcək, çünki demək olar ki, heç kimin uzun müddətdir ki, funksional olmayan qrupdan böyük gözləntiləri yoxdur. Hindistan, Dohadakı son rəsmi danışıqlarla “Taliban”la ünsiyyət kanalları açsa da, Əfqanıstanın yeni hökmdarları ilə əlaqə qurmaq üçün bir yol xəritəsinin olmadığı görünür. Hindistan mediasında “Taliban”ın şeytana çevrilməsi, “Taliban”la yaranan ünsiyyətin tezliklə Əfqanıstanla iş əlaqəsinə çevrilməyəcəyini göstərir”.

Keçən ilin mart ayında Hindistan Baş naziri Narendra Modi, Covid-19 böhranını ələ keçirdi və bölgə liderlərinin video konfransını təşkil etmək üçün SAARC-in möhüründən istifadə etdi. Bu cür kiçik nişanlardan başqa, SAARC faktiki olaraq artıq iş gördü. Hindistanın diqqət mərkəzində Banqladeş, Butan, Hindistan, Nepal, Şri Lanka, Myanma və Tayland olan Çox Sektorlu Texniki və İqtisadi Əməkdaşlıq Bengal Körfəzi Təşəbbüsü (BIMSTEC) dur. Tərkibi nəzərə alınmaqla, BIMSTEC son bir neçə ildə Cənub və Cənub -Şərqi Asiya bölgəsində regional əməkdaşlıq üçün SAARC platformasına alternativ olaraq ortaya çıxdı.

Ekspertin sözlərinə görə, digər tərəfdən, Çinin Cənubi Asiyaya marağı yaxşı bilinir. Çin, Əfqanıstan, Banqladeş, Nepal, Pakistan və Şri Lankanı özündə birləşdirən Çin-Cənubi Asiya Təcili Təchizat Ehtiyatları və Yoxsulluğun Azaldılması və Kooperativ İnkişaf Mərkəzini işə salmaqla SAARC-a öz alternativini qurdu. Beş ölkə də BRI-nin bütün iştirakçılarıdır. Çin Xarici İşlər naziri Van Yi bu il aprelin 27-də Əfqanıstan, Banqladeş, Nepal, Pakistan və Şri Lanka xarici işlər nazirlərinin Covid-19 peyvəndi və Cənubi Asiya əyalətlərində yoxsulluğun azaldılması mövzusunda əməkdaşlıq etmək üçün virtual görüşə ev sahibliyi etdi. Əfqanıstanın yeni hökmdarları artıq BRI-nin qabaqcıl layihəsi olan Çin-Pakistan İqtisadi Dəhlizinin (CPEC) Əfqanıstana uzadılmasını istəmişlər:

“Hindistan və Pakistan arasındakı inamsızlıq və davam edən qarşıdurma səbəbiylə Hindistan, 2014 -cü ildə Pakistanın regional nəqliyyat müqaviləsini bağladıqdan sonra digər ölkələrlə təşəbbüslər göstərdi və Cənubi Asiya Motorlu Vasitə Sazişini (MVA) başlatdı. Sənədi Banqladeş, Butan, Hindistan və Nepal (BBIN) imzaladılar. 2017 -ci ildə Hindistan Banqladeş, Butan, Maldiv adaları, Nepal və Şri Lankanın birgə istifadəsi üçün Cənubi Asiya rabitə peykini buraxdı. Pakistan bu təşəbbüsə qoşulmadı”.

SAARC-in gələcəyi Hindistan və Pakistan arasındakı əlaqələrdən və Əfqanıstan üzərində siyasətin necə inkişaf edəcəyindən asılıdır. Pakistan, Orta Asiya ilə inteqrasiya səylərini artırdı. Türkmənistan-Əfqanıstan-Pakistan-Hindistan (TAPI) qaz boru kəməri layihəsi Pakistanın Əfqanıstan üzərindən Türkmənistandan ucuz qaz alması üçün də çox vacibdir. Enerji çatışmazlığı olan Pakistan bu boru kəmərinin Hindistanın iştirakı olmadan belə tamamlanmasını istərdi. Əfqanıstanda dost rejimi olan Pakistan, indi Orta Asiyada Cənubi Asiyaya alternativlər və geniş regional bazarı tapmağa çalışacaq. Pakistan ya Hindistanın üstün mövqeyini azaltmaq üçün Çini SAARC-a daxil etməyə çalışacaq, ya da Çinin köməyi ilə SAARC-a alternativ yaratmağa çalışacaq:

“Hindistan artıq SAARC olmadan yaşamaq üçün regional tənzimləmələr hazırladı. Hindistan-Pakistan gərginliyi davam edərsə, hər iki ölkə diqqətini başqa yerə yönəldəcək və SAARC-in ya yuxuda qalmasına, ya da ölməsinə icazə verəcək. Üzvlərin liderləri arasında idarəolunmaz inamsızlıq və dürüstlük çatışmazlığı nəzərə alınmaqla, hətta inzibati funksiyası olmayan bir təşkilatın strateji regional məqsədlər üçün çalışacağını gözləmək olmaz. İstiqamətin olmaması və inamsızlığın çox olması, SAARC üçün demək olar ki, erkən və acınacaqlı bir ölümü təmin edir”.

İngiltərənin nüfuzlu "Deyli Ekspress" qəzeti III Dünya müharibəsinin başlanmasına səbəb ola biləcək ölkələrin siyahısını hazırlayıb.

Axar.az xəbər veri ki, qəzet ABŞ və İran arasında nüvə proqramı ilə bağlı savaşın başlama ehtimalının yüksək olduğunu, müharibənin başlayacağı təqdirdə isə İranın Hörmüz boğazını bağlayacağını qeyd edib.

Bildirilib ki, dünya neft tədarükünün 30 faizi bu boğaz vasitəsilə həyata keçirilir. Bu vəziyyət isə ABŞ-la müttəfiqlərinin münasibətində gərginlik yaradacaq.

Həmçinin, Suriya və Yəməndə də yeni müharibələrin başlaya biləcəyi istisna edilməyib.

İranla İsrail arasında köhnə anlaşılmazlıqların böyük savaşa yol aça biləcəyi vurğulanıb.

ABŞ-la Çin və Şimali Koreya, Hindistanla Pakistan arasında da müharibə ehtimalı olduğu bildirilib. Həmçinin Əfqanıstanda yeni bir müharibənin alovlana biləcəyi və region ölkələrinin bura cəlb ediləcəyi də nəzərdən keçirilib.

İstanbulda mitinq zamanı çıxış edən Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan BMT Təhlükəsizlik Şurasının formalaşması sistemini ədalətsiz adlandırıb. Türkiyə prezidentinin fikrincə, dünyanın bütün dövlətləri BMT TŞ-nın işində iştirak etmək imkanına malik olmalıdır:

“Dünya birliyinin taleyi Təhlükəsizlik Şurasının beş daimi üzvünün əlində ola bilməz”.

Rusiya xarici işlər naziri də Sergey Lavrov Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyip Ərdoğanla həmrəylik ifadə edib.

Doğrudan da, BMT-nin 5 daimi üzvü- Çin, Fransa, Rusiya, Böyük Britaniya və ABŞ-ın dünyanın bütün siyasi, geosiyasi və təhlükəsizlik məsələlərini həll edə biləcəyinə ümid çox idi. Amma son dövrlərdə dünyada baş verən hadisələr göstərir ki, BMT dünyada üzərinə düşən vəzifəni yerinə yetirə bilmir. Bu da o deməkdir ki, BMT-nin yeniləşməsinə ehtiyac var. Son zamanlar BMT Təhlükəsizlik Şurasının tərkibinin genişlənməsini tələb edən ölkələr fəaliyyətlərini aktivləşdiriblər. Söhbət ilk növbədə, Braziliya, Hindistan, Almaniya və Yaponiyadan kimi ölkələrdən gedir. Bu ölkələr şərti olaraq "dördlər qrupu"nu yaradıblar və BMT TŞ-yə daimi üzv olmaq uğrunda mübarizə aparırlar. Türkiyə də TŞ-də islahatların aparılmasına ciddi ehtiyac olduğunu bildirir.

Bəs BMT Təhlükəsizlik Şurasının 5 daimi üzvü "masaya əlavə oyunçular" buraxmaq niyyətindədirmi? Terror və təhlükəsizlik üzrə türkiyəli ekspert Abdullah Ağar Modern.az-a açıqlamasında bildirib ki, dünya bu beş ölkənin istilaları səbəbindən çox dərin bir xaosa doğru gedəcək:

“Dünyada Çin kimi geosiyasi güclərin ortaya çıxması, Amerikanın dünya hakimiyyətini qoruya bilməməsi, digər yandan pandemiyanın yaratdığı problemlər yeni savaşların, stratejilərin qurulmasından xəbər verir. Bu sayılan və sayıla bilməyən səbəblərdən dünyanın geosiyasi baxımdan qarışacağını görürük. Təkqütblü dünya ortadan qalxdı, çoxqütblü dünyaya bir gediş var. Amma bəzi inkşaf edən ölkələr beş ölkənin hakimlik etdiyi dünyada “biz də varıq” demək istəyir. Türkiyə də onlardan biridir. Türkiyə açıq olaraq təhdidə məruz qaldığını düşünür, beş ölkənin dünyanın gələcəyini öz mənfəətlərinə uyğun idarə etməsinə etiraz edir, qarşı çıxır. Bu beş ölkə dünyada axtarılan ədaləti, barışı, ölkələr arasında gəlir bölünməsini təsis etsələr, bəlkə Ərdoğanın çıxışı bu qədər maraq doğurmayacaqdı. Bu, onu bildirir ki, onlar insanlığın çarəsi deyil. İkinici Dünya Müharibəsindən sonra qurulan birliyə Ərdoğan bildirir ki, haqsız vəziyyətin dünya səviyyəsində düzəlməsi lazımdır. Yoxsa dünya bu beş ölkənin istilaları səbəbindən çox dərin bir xaosa doğru gedəcək. Belə olanda da əzilənlər haqqı əlindən alanlara qarşı etiraz edəcəklər”.

Fələstinin işğalı dayanmasa, İsrail dövləti ilə müharibə qaçılmaz olacaq.

Axar.az xəbər verir ki, bunu “Skay Nyus”a müsahibəsində HƏMAS-ın rəsmi nümayəndəsi Qazi Həmad deyib.

“İsrailə qalib gələ, ona sarsıdıcı zərbə endirə bilərik. Onlar bizim torpaqları oğurlayıblar. Biz onların qurbanlarıyıq. Başa düşməlisiniz ki, bizim xalq işğal altındadır. Biz İsrailə güvənmirik və inanmırıq ki, bu ölkə sülhdə maraqlıdır”, – deyə o bildirib.

HƏMAS nümayəndəsi İsrail dövlətini tanımaqdan imtina etdiklərini söyləyib.

Feysbuk şirkəti gələn həftə adını dəyişdirməyi planlaşdırır.

“Report”un məlumatına görə, bu barədə “Verge” portalı mənbəyə istinadən xəbər verir.

"Facebook" “metakaninat" qurmağa olan diqqətini əks etdirmək üçün gələn həftə adını dəyişdirməyi planlaşdırır", - portalın saytında deyilir.

Feysbukun rəhbəri Mark Sukerberqin sözlərinə görə, yaşamaq və şəhər mərkəzindən uzaqda işləmək istəyən metakainat yaradıcılıq peşələrinin sahiblərinə, həmçinin təhsil və ya istirahət obyektlərinə girişin məhdudlaşdırıldığı əyalətlərdə yaşayan insanlara böyük imkanlar verəcək.

İsraildə COVID-19-un "delta" ştamından daha təhlükəli olan "AY.4.2" mutasiyası aşkarlanıb.

"Report" xəbər verir ki, bu barədə ölkənin Səhiyyə Nazirliyi məlumat yayıb.

Qeyd olunur ki, yeni ştam İsrailə xaricdən qayıdan və Ben-Qurion Hava Limanında testdən keçən 11 yaşlı uşaqda təsbit edilib.

Uşağın xaricdən qayıtdıqdan sonra təcrid olunduğu və heç kimlə əlaqə saxlamadığı qeyd edilir.

Bundan əvvəl Böyük Britaniyanın Kembricdəki Senger İnstitutundan Ceffri Barrett və London Universitetindən Fransis Ballou Hindistanda koronavirusun yeni və təhlükəli mutasiyasının ortaya çıxması ilə bağlı xəbərdarlıq ediblər.

"AY.4.2" adlanan yeni ştam dünya ölkələrində tüğyan edən sələfindən 10-15% daha infeksion sayılır. Alimlərə görə, "AY.4.2" pandemiya dövründə ən yoluxucu ştama çevriləcək.

Fransanın keçmiş prezidenti Nikola Sarkozi zorla məhkəməyə gətirilə bilər.

"Report" xəbər verir ki, bu barədə BFM telekanalı məlumat yayıb.

Belə ki, məhkəmə Fransanın keçmiş prezidenti Nikola Sarkozini sorğu işində şahid qismində dindirməyə çağırıb. Sorğu noyabrın 2-nə təyin edilib. Məhkəmə qərarında deyilir ki, şahid Sarkozi məhkəmə iclasına hüquq-mühafizə orqanlarının əməkdaşları tərəfindən gətirilməlidir. Bu qərara isə keçmiş prezidentin vəkillərinin sabiq dövlət başçısının iclasda iştirakdan imtina etdiyini söylədikdən sonra gəlinib.

Sarkozi araşdırılan hərəkətlər zamanı toxunulmazlığı olduğu üçün məhkəmə iclaslarında iştirak edə bilməyəcəyindən əmindir.

Məhkəmə prezident administrasiyası üçün rəy sorğularının aparılmasına dair müqavilələr bağlanarkən qaydaların pozulmasını araşdırır. Sarkozidən başqa, keçmiş daxili işlər naziri və Yelisey Sarayının baş katibi də məhkəməyə çağırılıb.

Çərşənbə axşamı, oktyabrın 19-da dünyada koronavirusa yoluxma hallarının sayı 241,119,208-ə çatıb.

Avrasiya.net xəbər verir ki, bu barədə Amerikanın Cons Hopkins Universiteti məlumat verib.

Ümumilikdə 4905291 nəfər COVID-19-a yoluxaraq vəfat edib.

ABŞ, Hindistan və Braziliyada 20 milyondan çox adam COVID-19-a yoluxub.

COVİD-19-a yoluxmuş 45,050,910 nəfərin müəyyən edildiyi ABŞ yoluxma və ölənlərin sayına görə liderdir. Burada ölənlərin sayı 726196-dır.

Virusa yoluxanların sayına görə ikinci yeri Hindistan tutur, burada təsdiqlənmiş COVID-19 hallarının sayı 34,081,315-ə çatıb. Ölkədə virus yoluxmasının nəticələrindən ölənlərin sayı 452,290 nəfərə çatıb.

Koronavirusun yayılmasına görə dünyada üçüncü yerdə Braziliya qərarlaşıb, burada pandemiya dövründə 21,651,910 xəstə qeydə alınıb və onlardan 603,465 nəfəri vəfat edib.

Pandemiya dövründə dünyada 6,654,560,695 dozadan çox koronavirusa qarşı peyvənd paylanılıb.

Dünyanın ən əhəmiyyətli hadisələri üzrə statistikasında ixtisaslaşan "Worldometers" portalının məlumatına görə, dünya əhalisinin 1 milyonuna düşən ölüm nisbəti çərşənbə axşamı səhər 631,4 nəfər təşkil edib. ABŞ-da bu nisbət 2238, Hindistanda 324, Braziliyada isə 2813 təşkil edir.

Taliban hərəkatının rəsmilərindən ibarət nümayəndə heyəti Əfqanıstanla bağlı Moskva formatında keçiriləcək görüşdə iştirakçı ölkələrdən iqtisadi və siyasi dəstək istəmək niyyətindədir.

Avrasiya.net xəbər verir ki, bu barədə TASS-a "Taliban" hərəkatının nümayəndəsi, məlumat və mədəniyyət nazirinin müavini Zabihullah Mücahid məlumat verib.

Onun sözlərinə görə, ölkə iqtisadiyyatının əlavə dəstəyə ehtiyacı var.

Mücahid Əfqanıstanın bölgənin təhlükəsizliyi və sabitliyində əhəmiyyətli rol oynadığını vurğulayıb.

Rusiya Xarici İşlər Nazirliyi Moskva formatına bölgənin 10 ölkəsindən nümayəndələrin qatılacağını gözləyir. Moskva formatı 2017-ci ildə Rusiya, Əfqanıstan, Hindistan, İran, Çin və Pakistan xüsusi nümayəndələri tərəflərndən məsləhətləşmə mexanizmi əsasında yaradılıb.